Cây mắc ca được đưa vào trồng thử nghiệm tại Lai Châu bắt đầu từ năm 2011. Sau nhiều năm nghiê;n cứu, khảo nghiệm các giống thích hợp, đánh giá quy trình chăm sóc, các nhà khoa học đã kết luận mắc ca có đặc tính sinh trưởng rất phù hợp với nhiều tiểu vùng khí hậu, thổ nhưỡng của Lai Châu. Từ đó, diện tích mắc ca ngày càng được mở rộng. Đến hết năm 2021, toàn tỉnh có gần 5.000 ha trồng mắc ca, trong đó hơn 400 ha đã cho thu hoạch quả, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng.

“Cắm bản” cùng đồng bào trồng mắc ca

Anh Phạm Văn Vinh (thứ 3 từ trái sang) - Tổng GĐ Cô;ng ty giới thiệu với Bộ trưởng Bộ NN và PTNT
Lê; Minh Hoan về giống mắc ca thích hợp trồng tại Lai Châu
 

Để có được những kết quả ban đầu tuyệt vời đó, bê;n cạnh chủ trương, cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nô;ng nghiệp hàng hoá của Tỉnh (lồng ghép với ch??ơng trình hỗ trợ của Trung ương), vai trò của các doanh nghiệp là vô; cùng lớn. Một trong những đơn vị đã rất nỗ lực và dành nhiều tâm huyết và kiê;n trì cùng nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu phát triển cây mắc ca trong suốt 5 năm vừa qua, đó chính là Cô;ng ty CP Liê;n Việt Lai Châu - đơn vị thành viê;n của Tập đoàn Liê;n Việt.

Có mặt từ những ngày đầu tiê;n triển khai dự án phát triển cây mắc ca của Tập đoàn Liê;n Việt trê;n địa bàn tỉnh Lai Châu, ô;ng Phạm Văn Vinh - Tổng Giám đốc Cô;ng ty CP Liê;n Việt Lai Châu chia sẻ: “Ch??ơng trình trồng cây mắc ca được chính quyền các cấp của tỉnh Lai Châu hết sức ủng hộ hỗ trợ, được nhà khoa học đã khẳng định tính phù hợp, được doanh nghiệp dành nhiều nguồn lực đầu tư, song bà con các dân tộc ban đầu cũng chưa thực sự tin tưởng và tham gia phát triển cây mắc ca”.

Vườn giống mắc ca của Cô;ng ty tại xã Lê; Lợi huyện Nậm Nhùn. Ảnh: Nhân Dân
 

Ngay từ khi xây dựng dự án, Cô;ng ty CP Liê;n Việt Lai Châu cũng đã xây dựng các ph??ơng án nhằm liê;n kết với người dân theo hướng chuỗi giá trị. Theo đó, người dân có thể tham gia góp vốn bằng quyền sử dụng đất, Cô;ng ty sẽ đầu tư cây giống, vật tư nô;ng nghiệp, hướng dẫn quy trình, kỹ thuật chăm sóc và trả cô;ng lao động chăm sóc. Chính người dân sau khi góp quyền sử dụng đất sẽ trở thành cô;ng nhân làm việc trê;n chính n??ơng đồi của mình. Thành quả khi thu hoạch được chia theo tỷ lệ, ngoài ra sản lượng vượt định mức cũng được chia lại cho người dân. Quy trình này đảm bảo hài hoà các lợi ích của người dân, doanh nghiệp. Thế nhưng, trở ngại lớn nhất đó là trình độ sản xuất của một bộ phận người dân ở khu vực vùng sâu, vùng xa vùng đồng bào dân tộc còn hạn chế. Ngoài tâm lý an phận đè nặng lê;n suy nghĩ, lối sống của người dân, họ ngại thay đổi, chỉ muốn làm nương, đủ l??ơng thực cho gia đình là được. Trong khi đó, mắc ca là cây lâm nghiệp, cây dài ngày, việc chăm sóc, đòi hỏi đúng quy trình kỹ thuật, điều này khiến nhiều người dân “nản chí”.

“Để thuyết phục người dân, ngay khi bắt tay triển khai dự án, ngoài việc trực tiếp “triển khai mẫu” ở các bản khu vực vùng cao, vùng xa ở những huyện biê;n giới, chúng tô;i phải "3 cùng” với dân. Các cán bộ, nhân viê;n triển khai dự án của Cô;ng ty phải ăn ở, sinh hoạt tại bản, cùng tham gia các hoạt động cộng đồng. Trong những cơ hội được “gần dân”, chúng tô;i luô;n cố gắng trao đổi, chia sẻ với đồng bào các dân tộc với mong muốn truy??n đ???ng lực để họ thay đổi cách nghĩ cách làm, thay đổi cuộc sống. Nhà nước đã làm đường, “kéo” đường dây điện về xã, về bản, thì mỗi gia đình cần có ph??ơng tiện xe máy để đi lại, đồ dùng như tivi, điện thoại để cuộc sống tốt đẹp hơn… Muốn vậy bà con thay đổi cách làm nô;ng nghiệp. Chúng tô;i luô;n ở đây, sẵn sàng cùng làm với bà con” - ô;ng Vinh chia sẻ.

Những tín hiệu khả quan

Bằng chính sự chân thành, mộc mạc, giản dị trong cách làm “dân vận”, cùng những chính sách hỗ trợ của Cô;ng ty, cây mắc ca đã bén rẽ, lê;n xanh khắp bản vùng cao, ở các xã còn nhiều khó khăn trong những khu vực thuộc phạm vi cô;ng ty CP Liê;n Việt Lai Châu đang triển khai dự án. Kết quả, sau 5 năm triển khai, đến nay Cô;ng ty đã trồng được khoảng 2.000 ha mắc ca trê;n địa bàn tỉnh Lai Châu.

Trong chuyến về thăm bản Lao Chen, xã Lê; Lợi, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu, đoàn cô;ng tác Bộ Nô;ng nghiệp và Phát triển nô;ng thô;n, đã tận mắt chứng kiến và cảm nhận được màu tươi xanh tươi tốt của cây mắc ca đang thời kỳ sinh trưởng, phát triển nơi đây. Anh Lò Văn Phắn, người đang chăm sóc cho vườn mắc ca cho biết: “Trước đây, cả quả đồi mà đoàn đang thăm bà con để hoang hóa hoặc chỉ trồng được ít sắn để làm thức ăn cho gia súc, gia cầm, thu nhập khô;ng đáng bao nhiê;u. Sau hơn 3 năm trồng mắc ca, cây thích nghi và phát triển rất tốt, trung bình cao hơn 3m, nhiều diện tích đã cho quả bói, vụ rồi cũng đã cho thu hoạch hơn 2 tấn quả trê;n diện tích trồng là 28ha, nếu cứ như thế này thì chỉ một, hai năm tới sẽ đạt gần 2 tấn/ha. Quả thực cây mắc ca sẽ là cây mang lại thu nhập cao cho người trồng”.

Giống như anh Lò Văn Phắn, nhiều hộ gia đình trồng mắc ca ở xã Lê; Lợi trong 3 năm vừa qua, khi chưa đến chu kỳ khai thác song vẫn đảm bảo được cuộc sống với thu nhập từ 4-6 triệu/tháng/người nhờ trở thành cô;ng nhân chăm sóc cho Cô;ng ty. Họ được làm việc ngay trê;n mảnh đất quê; h??ơng mình, có thu nhập, đư??c tham gia các hoạt động tập thể do Cô;ng ty tổ chức, được chăm lo đời sống, nê;n rất yê;n tâm làm việc và chăm sóc cây mắc ca. Chính những thay đổi tích cực trong nếp nghĩ, cách thức, tác phong làm việc, đời sống vật chất tinh thần đã thu hút thê;m nhiều hộ trong khu vực dù khô;ng có đất để góp nhưng cũng tham gia trở thành cô;ng nhân chăm sóc mắc ca. Đây là bước ti??n đ??? quan trọng Cô;ng ty mở rộng vùng liê;n kết và hướng tới xây dựng và phát triển cộng đồng các gia đình trồng và chăm sóc mắc ca trong khu vực.

Theo ô;ng Trần Tiến Dũng - Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu, tỉnh được đánh giá có tiềm năng lớn trong việc phát triển cây mắc ca. Hiện trê;n địa bàn tỉnh đã có 15 dự án được chấp thuận chủ tr??ơng đầu tư (13 dự án trồng mắc ca và 2 dự án nhà máy chế biến mắc ca). Riê;ng Cô;ng ty cổ phần Liê;n Việt Lai Châu được UBND tỉnh chấp thuận chủ tr??ơng đầu tư 5 dự án (4 dự án trồng và 1 dự án nhà máy chế biến mắc ca). Thời gian qua, những kết quả đạt được của Tập đoàn Liê;n Việt trong triê;̉n khai trô;̀ng cây mắc ca trê;n địa bàn, khi chỉ trong một thời gian ngắn đã tập trung nguồn lực đầu tư phát triển cây mắc ca tại Lai Châu rất đáng trân trọng.

Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tiến Dũng làm việc với Tập đoàn Liê;n Việt
và Cô;ng ty CP Liê;n Việt Lai Châu nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc
đẩy nhanh thực hiện các dự án trồng và chế biến mắc ca của Tập đoàn
 

Với nền tảng những thành quả đạt được trong giai đoạn vừa qua, cùng sự ủng hộ và đồng hành của lãnh đạo tỉnh, Cô;ng ty CP Liê;n Việt Lai Châu sẽ thê;m động lực để tiếp tục thực hiện dự án, phấn đấu đến năm 2030 trồng được 35.000 ha. Việc triển khai đúng tiến độ khô;ng chỉ mang đến hiệu quả cho doanh nghiệp mà còn góp phần giúp dân bà con các dân tộc trong vùng dự án ngày càng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần./.

Trịnh Long

Trang web cá cược GEM Electronics Trust